Osuchy

Osuchy – w krainie historii i nieskażonej przyrody

Osuchy – wieś nad Tanwią i Sopotem, teren Puszczy Solskiej (gm. Łukowa). W tych tu lasach miały miejsce ważne wydarzenia historyczne: polowanie króla Stefana Batorego, postój króla Jana Kazimierza zdążającego na pomoc Zbarażowi, potyczka powstańców styczniowych z Rosjanami, bitwa z 1915 roku, walki obronne 1939.

Przed wojną w Osuchach działał prężnie Związek Strzelecki, który zaangażował się w 1933 r. w budowę Pomnika Niepodległości, usytuowanego obok szkoły.

Wieś spacyfikowana w 1943 r., stała się rok później terenem przeciwpartyzanckiej operacji o kryptonimie „Sturmwind II”. Do walki przeciwko około 1200 partyzantom Niemcy wysłali około 30 000 żołnierzy Wehrmahtu, SS, oddziały pancerne i lotnicze, opasując przebywających w lesie Polaków żelaznym pierścieniem. Kulminacją tej akcji była największa bitwa oddziałów leśnych Armii Krajowej stoczona na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej, rozegrana 24 – 25 czerwca 1944 r. pod Osuchami. W wyniku bitwy zginęła większość kadry oficerskiej oraz kilkuset żołnierzy w wieku 20 – 24, a nawet 17 lat. Część z poległych została pochowana w Osuchach, na największej partyzanckiej nekropolii w Europie. Corocznie w tym miejscu odbywają się uroczystości państwowe upamiętniające bitwę i jej bohaterów. Ogromną popularnością cieszą się inscenizacje historyczne, ukazujące bohaterstwo młodych chłopców z lasu.

Obok cmentarza znajduje się Dom Pamięci, gdzie, po wcześniejszym telefonicznym umówieniu się z pracownikami Gminnego Ośrodka Kultury, można obejrzeć ekspozycję poświęconą bitwie oraz zgromadzone eksponaty i pamiątki, a także uzyskać pomoc w organizacji rajdu rowerowego o charakterze historyczno – krajobrazowym, podczas którego można m.in. odwiedzić placówkę „Groma”, miejsca bojów poszczególnych oddziałów, a także podziwiać pomniki przyrody – dęby we Fryszerce.

Gminny Ośrodek Kultury w Łukowej, oprócz specjalnych publikacji poświęconych bitwie nad Sopotem ( m.in. „Zeszyty Osuchowskie”), posiada także dokumentację najstarszych i najpiękniejszych pieśni ludowych – wyróżniający ten teren na mapie kulturowej Polski. Wykonawcami są zdobywcy 6 Złotych Baszt na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Można zaopatrzyć się w GOK w nagrania dunajów łukowskich – jedynego takiego zwyczaju w naszym kraju, a także nabyć inne ciekawe pamiątki.